Terug de EU-Zone in

Ondanks dat we een hele dag in Sarajevo waren en uit konden slapen werd ik rond half 8 wakker. Omdat het licht de kamer in scheen. Het was een korte nacht, dus besloot ik na het douchen mijn (vorige) reisverslag op te tikken. Om half 10 kwam Jasmina, de gastvrouw binnen en na de betaling gingen we ontbijten met zijn allen. Daarbij gingen de Italiaanse, de Deen en de Amerikaanse ook mee. Het ontbijt was iets typisch Bosnisch. Wat het precies was ben ik er nog niet helemaal uit. Ik had een soort van Spinazie-kaas-koek gegeten. Keer eens wat anders dan het Hollands ontbijt. Omdat Jeanine weer eens TE lang stond te douchen konden de anderen niet douchen (drie kwartier douchen... is dat niet een beetje lang als er maar 1 douche is en er zijn 7 gasten?). Ging de rest na het ontbijt terug. Ik ging met de Deen en de Italiaanse een kop koffie drinken (lees: espresso). Het was nog maar vroeg op de dag maar de zon begon weer sterker te worden waardoor het ontzettend warm werd rond een uur of 10.

Het kopje koffie was lekker we namen er ook echt de tijd voor dus toen we terug gingen moesten we wel ons haasten omdat we een Tunnel-tour gingen doen met de rest. De tunnel oftewel de tunnel-of-peace genoemd was de enige levensader en het enige contact met de buitenwereld tijdens de vier jarige bezetting van de (bosnische)serviërs. Begin 1992 begon de oorlog in Bosnië-Herzegovina. De serven wilde heel graag de hoofdprijs binnen halen om de hoofdstad in te lijven. Omdat het bosnische leger (van de Kroatische-Bosnische coalitie) in de stad verschanst zat was het niet eenvoudig om de stad in te nemen. De Bosnische Serviërs zouden te veel manschappen verliezen als ze dat zouden doen. Dus besloten ze een andere tactiek door de stad te omsingelen en de stad uit-te-hongeren en ondertussen door te gaan met beschietingen van mortieren en granaten maar ook regelmatig de bewoners van Sarajevo neerschieten door middel van sluipschutters. Daarbij om de Bosniërs te dwingen met capitulatie. Voedsel en water werden ontzettend schaars en er was geen enkel communicatie met de buitenwereld. Na een aantal maanden beleg had de VN in overleg met de bezetters het vliegveld over genomen die het stukje afsneed met de vrije Bosnische gebieden. Voor veel mensen was dat een klein beetje hoop om naar het vliegveld te gaan en door te lopen naar de vrije gebieden. Helaas werd het vliegveld goed bewaakt door de VN soldaten die door hun laffe houding omdat de VN hun neutraliteit moesten behouden werden de vluchtelingen uit de stad terug gestuurd als ze werden betrapt. Daarbij werden ze aan beide zijden vanaf de bergen bestookt met sluipschuttervuur. In die paar weken stierven er 800 mensen. Het Bosnische leger had besloten een tunnel te bouwen onder het vliegveld door (in het geheim uiteraard) met behulp van de ingenieurs. In het geheim werd er aan de andere kant van vliegveld de plannen uitgedacht en besloten ze te graven aan 2 zijden. De ene aan het bezette gebied de andere in het vrije gebied ze zouden ergens in het midden elkaar tegen komen. Ruim 4 maanden heeft het geduurd voordat de tunnel klaar was. Vanaf die tijd konden er weer vluchtelingen Sarajevo verlaten, voedsel kopen in het vrije gebied en hulpmiddelen de stad weer in en uit komen. Het was ook de enige communicatie lijn, in de tunnel werd na een spoor ook een telefoonlijn aangelegd. Na de bezetting in 1995 besloot men de tunnel als een nationaal monument en museum te maken.

Jamina had ons meegenomen en liet ons het museum zien. Het was erg interessant toen ik het museum zag. Maar het werd ontzettend realistisch toen Jamina haar eigen verhaal vertelde. Ze heeft de bezetting van Sarajevo van dichtbij meegemaakt. Het deed me erg veel denken aan mijn opa die de verhalen vertelde van de tweede wereldoorlog alleen zijn deze verhalen een stuk verser. Jasmina is Kroatisch en haar familie woont in Dubrovnik. Ze ging naar Sarajevo om te studeren. Op het moment toen de Serven de stad bezet hadden had ze geen contact met de buitenwereld. De dagen tijdens de bezetting waren moeilijk. Als je ontbeten had, weet je niet of je een lunch zou krijgen, had je lunch weet je niet of je avondeten zou krijgen. Elke dag werd de stad bestookt ze ging 's avonds naar haar huis om te slapen en overdag ging moest men schuilen totdat het donker werd. Elke dag kon het je laatste zijn. In die situatie en ontberingen moest veel bewoners 4 jaar leven. Jasmina kon dankzij de tunnel de vrije gebieden bereiken en daarna terug naar Dubrovnik. Wat zij niet wist dat ze tijdens de bezetting dat Dubrovnik ook in puin is geschoten waarbij haar vader en moeder allebei overleden zijn. Haar familiehuis bestond niet meer die was totaal vernietigd. Ze zei: of je Nederlandse bent, Deens, Italiaans, Katholiek, Protestant, Orthodox, Joods of Moslim iedereen is gelijk het maakt mij niet uit waar je vandaan komt. (Dat is nogal knap als je deze ontberingen meegemaakt hebt). Met deze woorden gingen we terug naar de stad in de taxi. Waarbij ik me een tijd niet goed heb gevoeld.

Die middag hebben we de historische binnenstad gezien. Het is zo vreemd om te zien dat een Katholieke kerk, een Protestante kerk, een Orthodoxe kerk, een Islamitische Moskee en een joodse synagoge dichtbij en naast elkaar staan. Terwijl het 20 jaar geleden tussen deze bevolkingsgroepen flink gevochten werd. Tijdens de bezoeken had ik en Mikael een Islamitische Moskee bezocht. Omdat de vrouwen een korte broek droegen mochten ze niet naar binnen. We kwamen in gesprek met een man die veel vertelde over de Islam. Een wonderbaarlijk gesprek waarbij ook hij zei: het is goed dat je een geloof hebt: boeddhisme, Katholicisme, Joods of Islamitisch je gelooft in iets en dat is goed voor het leven: op het eind zul je er alleen voorstaan als je niet geloofd zei hij tegen Mikael. Nog nooit had ik op 1 dag zoveel boeiende gesprekken gehoord. Zeker in een etnische verscheurd land.

De dag liep ten einde en we gingen met de Italiaanse en de Deen wat lokaals eten. Wat erg leuk en gezellig was waarbij we nog aan de praat raakten met een Bosniër die Engels en ook Duits kon omdat hij veel in het buitenland gewerkt had. We hadden het lokale gerecht pecazi (geloof ik) omdat ik dit wel eens eerder gegeten had in Servië wist ik dat het een beetje weinig was dus vroeg ik er ook wat friet en salade bij te doen. Als afsluiter hadden we kopje Bosnische koffie gedronken. Heel apart in een koperen kopje wordt de koffiepoeder erin gedaan en in de over gezet. Na enige tijd haalt men de gesmolten koffie poeder eruit en doet men water erin. Vervolgens terug in de over en na enige tijd is het klaar. We besloten op tijd terug te gaan om Jasmina gedag te zeggen om dat ik haar niet meer zou zien. Want zo'n aardige gastvrouw willen we natuurlijk bedanken voor alles. Zeker met haar persoonlijk verhaal maakt het ons wel een beetje onze moeder in Sarajevo. Daarna snel even inpakken en nog een praatje gemaakt van iemand uit Wales en snel naar bed want de volgende dag zouden we om kwart voor 6 opstaan om de trein te pakken van 7 uur.

Inderdaad je hoort het goed het is een trein trip om 7 uur in de ochtend en het duurde namelijk 11 uur. Dus veel was er eigenlijk niet te vertellen. Alleen dat de trein maar 1 wagon was op het station in Sarajevo. Dus wij vroegen ons echt af of het nu deze trein eigenlijk wel was. Gelukkig kon de conducteur ons wegwijs maken toen hij het papier op de trein plakte met Budapest Deli Pu. In de trein gestapt. Gelukkig waren we er al om tien over half 7. Dus we hadden plek genoeg in de trein. De mensen die later kwamen hadden de pech om te gaan staan. Een meisje uit Nieuw-Zeeland kwam onze cabine binnen, bezweet en al, en vroeg ons of dit niet de trein naar Budapest was. 11 uur lang hebben naar buiten zitten kijken, geslapen, wat spelletjes gedaan, een film gekeken op mijn laptop en geprobeerd de hitte uit te houden. Ook in deze trein was er geen airco. Daarbij hadden we een aantal paspoort controles (dit keer wel met stempels). Eentje toen we het Servische gebied van Bosnië (Srpska) binnenkwamen de andere toen we Kroatië in kwamen en weer uit kwamen. En een strenge controle toen we de EU zone binnenkwamen bij Hongarije. Eenmaal aangekomen in Boedapest was er een kleine verwarring onder de reizigers omdat iedereen verwachtte dat we bij Boedapest Keleti zouden aankomen. Maar goed dus we waren aan de andere kant van de stad. De Buda zijde. De Pest zijde wat vroeger tijdens de Duo-Monarchie de hoofdstad was. Buda hebben ze nog maar vrij recent er aan toegevoegd. Snel de metro gepakt het een Nieuw-Zeelands meisje nog gedag gezegd gingen we naar onze hostel.

De Hostel waar we nu in zitten ook een échte backpackers hostel. De gastvrouw weet precies wat de backpackers nodig hebben. Een van de belangrijke dingen van een hostel is de atmosfeer. En die was er zeker. Erg gezellig met verschillende mensen uit verschillende delen van de wereld in de gezamenlijk ruimte zitten babbelen over van alles en nog wat. Ze kwamen uit alle richtingen: Nieuw-Zeeland, Australië, Japan, Colombia (die ons land het favoriete land vind, wat ik me erg afvraag of dat niet met ons 'gedoog' beleid te maken heeft), Duitsland enz. We kregen van de Hongaarse gastvrouw te horen dat de 20e augustus een nationale feestdag is. Het had iets te maken met de 1e Hongaarse koning die Hongarije had gesticht en zo het volk gered had van de ondergang door het land het Christelijke geloof te belijden. In ieder geval werden we getrakteerd door een spectaculaire vuurwerkshow. Voor ons viel het een beetje tegen. Maar dat kwam denk ik omdat we een op een verkeerd punt stonden. Want we konden vuurwerk vanaf de heuvel en 1 brug zien. Terwijl er op 4 punten (synchroon) vuurwerk werd afgestoken. De avond werd vervolgd door een avondje stappen met bijna alle gasten van de hostel. Wat ergens eindigde bij een concert van een rock/punk/electro band. Een typische 'rauwe' omgeving in een soort van kelder onder de grond. Het had wel wat, met een biertje erbij werd de nacht nog erg lang.